Tổng Thư Kư LHQ lên tiếng về việc
nhà nước Việt Nam đe dọa và trả thù người báo cáo vi phạm nhân quyền
VNTB | 17-9-2020
Tổng Thư Kư LHQ đề cập đến các trường hợp của Tiến Sĩ Phạm Chí Dũng,
tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển, 6 tín đồ Cao Đài, 4 giáo dân
Cồn Dầu và 2 nữ vận động nhân quyền
Ngày 8 tháng 9 năm 2020, Tổng Thư Kư LHQ đă bản báo cáo về t́nh h́nh
đàn áp và trả thù các cá nhân tham gia các hoạt động bảo vệ nhân
quyền với LHQ.
Bản báo cáo đề cập đến các trường hợp bị cáo buộc đe dọa và trả thù,
bao gồm cả việc theo dơi các trường hợp có trong báo cáo trước đây
trên toàn thế giới.
Theo dơi trường hợp Tiến Sĩ Phạm Chí Dũng và Nguyễn Bắc Truyển
142. Trường hợp của nhà báo Phạm Chí Dũng đă được đưa vào báo cáo
năm 2014 của Tổng thư kư (A / HRC / 27/38, đoạn 40) sau khi ông này
bị ngăn cản không được đến Geneva vào tháng 2 năm 2014 để tham gia
một sự kiện bên lề cuộc kiểm điểm định kỳ phổ quát – UPR đối với
Việt Nam (VNM 5/2014).
143. Vào ngày 22 tháng 1 năm 2020, Thủ tục đặc biệt của Hội đồng
Nhân quyền đă đề cập đến việc giam giữ ông Phạm Chí Dũng (VNM
5/2019) sau khi ông công khai bày tỏ quan ngại về nhân quyền, sau
chuyến thăm của Ủy ban Thương mại Châu Âu (INTA) vào tháng 11 năm
2019 đoàn đến Việt Nam. Vào ngày 21 tháng 11 năm 2019, ông Phạm Chí
Dũng đă bị bắt và bị đưa về nhà để khám xét. Công an đă buộc ông
Dũng phải đăng nhập vào máy tính của ḿnh và in các tài liệu có thể
liên quan đến việc vận động của ông. Ông Phạm Chí Dũng bị cho là bị
tạm giữ theo Điều 117 Bộ luật H́nh sự Việt Nam về tội “làm, tàng trữ
hoặc phổ biến thông tin, tài liệu, tư liệu, vật phẩm chống Nhà nước
Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam”, một tội danh có thể nhận mức án
từ 10 – 20 năm tù.
144. Ngày 18 tháng 3 năm 2020, Chính phủ Việt Nam tuyên bố rằng các
cáo buộc là không chính xác, hầu hết được rút ra từ thông tin không
có căn cứ và không phản ánh bản chất của vụ việc. Chính phủ đă cung
cấp thông tin liên quan đến việc giam giữ ông Phạm Chí Dũng, bao gồm
cơ sở pháp lư cho việc bắt giữ ông, quyền được tư vấn pháp lư và
thăm nuôi, cũng như điều kiện giam giữ.
145. Trường hợp của ông Nguyễn Bắc Truyển, đă được đưa vào báo cáo
năm 2019 và 2016 của Tổng thư kư (A / HRC / 42/30, Phụ lục II, đoạn
110; A / HRC / 30/29, đoạn 42 ) về cáo buộc bị bắt và giam giữ sau
chuyến thăm năm 2014 của Báo cáo viên Đặc biệt về tự do tôn giáo và
tín ngưỡng đến Việt Nam (VNM 4/2014; 11/2014; 8/2016; 6/2017;
4/2018). Vào ngày 26 tháng 6 năm 2019, Chính phủ đă cung cấp thông
tin cho OHCHR rằng ông Nguyễn Bắc Truyển đă tham gia thành lập tổ
chức nhằm lật đổ Chính phủ, và bị kết án là do ông phạm pháp chứ
không phải v́ bị trả thù sau chuyến thăm năm 2014 của các Báo cáo
viên đặc biệt. Chính quyền Việt Nam cho biết ông Truyền bị giam tại
trại giam An Điền, sức khỏe b́nh thường, được chăm sóc sức khỏe,
thăm nuôi và gửi thư. Chính phủ tuyên bố rằng yêu cầu chuyển trại
của ông không thể được xem xét.
146. Theo thông tin mà OHCHR nhận được vào tháng 5 năm 2020, ông
Nguyễn Bắc Truyển tiếp tục thụ án 11 năm tù về tội “hoạt động nhằm
lật đổ Nhà nước”, cách nhà 1.600 km, nơi được người thân và luật sư
tư vấn pháp luật đến thăm rất khó khăn. Những yêu cầu chuyển trại về
TP.HCM đều bị từ chối. Kể từ khi bị bắt vào tháng 7/2017, ông Nguyễn
Bắc Truyển được cho là đă không được kiểm tra y tế đàng hoàng, bị
hạn chế nhận thực phẩm và thuốc men, t́nh trạng sức khỏe ngày càng
xấu đi. Một bản kiến nghị ngày 18 tháng 1 năm 2020 gửi Ban giám
thị trại giam An Điềm yêu cầu kiểm tra y tế được cho là vẫn chưa
được trả lời.
147. Vào ngày 13 tháng 7 năm 2020, Chính phủ đă trả lời chi tiết
nguyên văn công hàm liên quan đến báo cáo này. Trong đó bác bỏ các
cáo buộc liên quan đến ông Phạm Chí Dũng, lưu ư rằng vào tháng 8 năm
2019, cơ quan công an đă bắt đầu điều tra ban đầu về hoạt động tạo,
lưu trữ và phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm chống lại Nhà nước
của ông. Chính phủ cho biết ngày 18/11/2019, công an khởi tố vụ án
h́nh sự, ra lệnh tạm giam và khám xét đối với ông này theo Điều 117
BLHS và việc bắt giữ, giam giữ và khám xét nhà của anh ta được tuân
theo quy tŕnh tố tụng h́nh sự.
148. Liên quan đến t́nh trạng của ông Nguyễn Bắc Truyển, Chính phủ
bác bỏ các cáo buộc rằng ông chưa được khám sức khỏe tử tế, bị hạn
chế lương thực và vật tư y tế, t́nh trạng sức khỏe giảm sút, không
được người nhà thăm nuôi. Vào tháng 2 năm 2020, đại diện của Phái
đoàn EU đă đến thăm ông Truyền để hỏi thăm sức khỏe và t́nh trạng
của ông trong tù. Chính phủ cho biết kể từ tháng 2 năm 2020, do đại
dịch COVID-19, các trại giam, bao gồm cả trại giam của ông Truyền,
đă ngưng cho thăm nuôi, nhưng tù nhân vẫn có thể nhận đồ hàng tháng
của gia đ́nh gởi. Họ lưu ư rằng các hạn chế thăm nuôi đă được dỡ bỏ.
Hăm dọa và trả thù người báo cáo vi phạm nhân quyền
142. Vào ngày 31 tháng 3 năm 2020, Thủ tục đặc biệt của Hội đồng
Nhân quyền bày tỏ lo ngại về vụ bắt giữ tùy tiện được cho là và có
khả năng bị cưỡng chế mất tích vào ngày 26 tháng 3 năm 2020 đối với
bà Trương Thị Hà, một nữ luật sư và người bảo vệ nhân quyền Việt
Nam, có vẻ như để trả đũa cho việc bà hợp tác với LHQ (VNM 1/2020).
Vào tháng 11 năm 2019, cô đă tham gia một hội thảo do Báo cáo viên
đặc biệt tổ chức về quyền tự do hội họp và hiệp hội ở Geneva, nơi cô
bày tỏ nỗi sợ hăi bị trả thù và sau đó tham gia với LHQ trong vài
tháng tới. Vào ngày 25 tháng 3 năm 2020, bà Trương Thị Hà dự định
trở về Việt Nam lần đầu tiên sau khi làm việc tại LHQ, và dự định sẽ
nhập cảnh theo đường bộ tại Cửa khẩu Cha Lo, Dân Hoá. Để áp dụng
biện pháp pḥng dịch COVID-19, bà Trương Thị Hà được cho là đă bị
đưa đi cách ly cùng với các công dân Việt Nam khác trong hai tuần
tại Quảng B́nh, cơ quan chức năng đă tịch thu chứng minh thư, bằng
lái xe và hộ chiếu cũng như đồ dùng cá nhân của bà. Bà được thả vào
ngày 13 tháng 4 năm 2020 mà không được nhận lại hộ chiếu và các vật
dụng khác.
143. Ngày 25 tháng 5 năm 2020, Chính phủ VN tuyên bố rằng các cáo
buộc được dựa vào các nguồn không có căn cứ, thông tin không chính
xác và bà Trương Thị Hà không phải bị trả thù. Chính phủ VN lưu ư
rằng các cơ quan chức năng đă tiến hành kiểm dịch COVID-19 bắt buộc
đối với tất cả các cá nhân nhập cảnh vào Việt Nam kể từ ngày 21
tháng 3 năm 2020, và nêu rơ rằng khi bà Trương Thị Hà nhập cảnh vào
Việt Nam tại Cửa khẩu Cha Lo, tỉnh Quảng B́nh vào ngày 26 tháng 3
năm 2020 , bà được yêu cầu cung cấp giấy tờ tùy thân, thông tin truy
t́m liên lạc và tờ khai sức khỏe cũng như hồ sơ đi lại. Bà bị cách
ly đến ngày 11 tháng 4 năm 2020, cộng thêm hai ngày do nhiệt độ cao
và sau đó được đưa bằng xe buưt về nơi thường trú tại Việt Nam vào
ngày 13 tháng 4 năm 2020. Chính phủ VN cho biết cô có 4 thẻ SIM
nhưng không có thiết bị liên lạc cá nhân, và mượn điện thoại của
những người bị cách ly khác để liên lạc với gia đ́nh.
144. Vào ngày 22 tháng 1 năm 2020, Thủ tục đặc biệt của Hội đồng
Nhân quyền bày tỏ quan ngại trước việc nhà chức trách Việt Nam tịch
thu hộ chiếu của bà Đinh Thị Phương Thảo (VNM 5/2019). Bà là một nhà
bảo vệ nhân quyền và nhà hoạt động ủng hộ dân chủ, từng tham gia
VOICE, một tổ chức xă hội dân sự Việt Nam. Bà Đinh Thị Phương Thảo
rời Việt Nam năm 2016 nhưng vẫn tiếp tục vận động thúc đẩy nhân
quyền trong nước, tham gia với nhiều cơ chế nhân quyền của Liên hợp
quốc. Ngày 15 tháng 11 năm 2019, bà Đinh Thị Phương Thảo về lại Việt
Nam lần đầu tiên kể từ năm 2016. Khi đến sân bay quốc tế Hà Nội, các
cán bộ an ninh của Bộ Công an đă bắt bà và giam giữ bà trong pḥng
hỏi cung tám giờ mà không được gặp luật sư và không thể liên lạc với
các thành viên trong gia đ́nh. Bà Thảo đă được thả sau ngày hôm đó
mà không bị buộc tội. Tuy nhiên, hộ chiếu của bà đă bị nhà chức
trách Việt Nam tịch thu và bà bị cấm xuất cảnh, trở về nơi cư trú và
theo đuổi công việc nhân quyền. Bà Thảo phải đối mặt với một chiến
dịch trực tuyến, được cho là của các dư luận viên tấn công công việc
của bà.
145. Ngày 18 tháng 3 năm 2020, Chính phủ VN trả lời thông báo rằng
các cáo buộc là không chính xác, chủ yếu được rút ra từ thông tin
không có căn cứ và không phản ánh bản chất của vụ việc. Chính phủ
cho biết năm 2015, bà Đinh Thị Phương Thảo bị phạt hành chính về tội
xúi giục người dân gây rối trật tự xă hội. Chính phủ cho biết, năm
2019, khi nhập cảnh, bà Thảo bị công an thẩm vấn về hoạt động liên
quan đến một nhóm khủng bố. Theo Chính phủ, chính quyền đă không thu
hồi cũng như tịch thu hộ chiếu của bà.
146. Vào ngày 30 tháng 4 năm 2020, Thủ tục đặc biệt của Hội đồng
Nhân quyền đề cập các hành vi bị cáo buộc là đe dọa và trả thù dưới
h́nh thức đe dọa, quấy rối, hạn chế đi lại, giám sát và hành vi bạo
lực đối với các thành viên của cộng đồng tôn giáo độc lập và những
người bảo vệ nhân quyền, những người đă t́m cách tham gia hoặc đă
tham gia hội nghị quốc tế thường niên năm 2019 ở Bangkok về tự do
tôn giáo hoặc tín ngưỡng ở Đông Nam Á. Hội nghị có sự tương tác và
đào tạo của OHCHR (VNM 2/2020). Công an đă cảnh cáo, tịch thu hộ
chiếu và cấm đi lại, giam giữ và thẩm vấn, cũng như sách nhiễu người
thân của một số nhà vận động nhân quyền từ Việt Nam được mời tham dự
hội nghị năm 2018 tại Bangkok với Báo cáo viên đặc biệt về tự do tôn
giáo và tín ngưỡng là đă đề cập trước đây (A / HRC / 42/30, Phụ lục
II, đoạn 112).
147. Bà Nguyễn Xuân Mai, ông Phạm Tấn Hoàng Hải, ông Nguyễn Văn
Thiết, ông Trần Ngọc Sương và bà Lương Thị Nở, những người đă tham
gia các hội nghị trước (xem thêm Phụ lục II), đă bị cấm từ đi
Bangkok từ ngày 28 tháng 10 đến ngày 1 tháng 11 năm 2019, theo lệnh
của Bộ Công an hoặc công an địa phương. Ông Nguyễn Anh Phụng, người
ban đầu dự định tham dự hội nghị, được cho là đă bị thẩm vấn tại nhà
để biết thêm thông tin về hội nghị và cuối cùng ông đă không tham dự
(VNM 2/2020).
148. Thành viên của các cộng đồng tôn giáo khác, Ông Huỳnh Ngọc
Trường (Giáo xứ Cồn Dầu), Bà Nguyễn Thị Hoài Phương (Giáo xứ Cồn Dầu),
Bà Nguyễn Phạm Ái Thủy (Giáo xứ Cồn Dầu), Bà Ngô Thị Liên (Giáo xứ
Cồn Dầu), Ḥa thượng Thích Thiện Phúc và ông Nay Y Ni (người Thượng
theo đạo Thiên Chúa) từ Việt Nam sang tham dự hội nghị năm 2019 tại
Bangkok. Trong hội nghị, họ đă tham dự một khóa đào tạo của OHCHR về
việc khiếu nại theo các thủ tục đặc biệt (VNM 2/2020).
149. Ngày 6 tháng 11 năm 2019, khi trở lvềsân bay quốc tế Đà Nẵng,
ông Huỳnh Ngọc Trường, bà Nguyễn Thị Hoài Phương, bà Nguyễn Phạm Ái
Thủy, bà Ngô Thị Liên và Đại đức Thích Thiện Phúc đă bị nhân viên an
ninh ngăn lại và bị thẩm vấn riêng về việc họ tham gia hội nghị,
trong đó có hỏi nội dung hội nghị là ǵ, ai tổ chức và ai tham gia,
làm thế nào trả chi phí cho chuyến đi và họ đă chia sẻ hoặc làm
những ǵ tại hội nghị (VNM 2/2020 ).
150. Ông Nay Y Ni được cho là đă bị thẩm vấn vào ngày 8 và 9 tháng
11 năm 2019 khi ông từ Bangkok trở về, và chính quyền khám xét pḥng
của ông vào ngày 13 tháng 11 năm 2019. Sau đó, ngày 18 tháng 11 năm
2019, ông bị sa thải khỏi bệnh viện B́nh Dương. (VNM 2/2020).
151. Ngày 14 tháng 11 năm 2019, người dân trong giáo xứ Cồn Dầu bị
cưỡng chế theo lệnh ban hành năm 2011, nhiều công an đă bao vây nhà
của ông Huỳnh Ngọc Trường và bà Nguyễn Thị Hoài Phương. Lo sợ rằng
đó là hành động trả thù v́ đă tham gia hội nghị năm 2019 ở Bangkok,
họ đă đến biên giới Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị và t́m cách vượt biên
sang Lào. Tuy nhiên, ông Huỳnh Ngọc Trường đă bị công an tạm giữ và
thẩm vấn trước khi vượt biên. Khi được một công an đưa đến một khách
sạn gần đó để nghỉ qua đêm, ông đă bị một nhóm đàn ông tấn công dă
man cho đến khi ngất xỉu. Họ chỉ dừng lại khi có công an can thiệp.
Vào ngày 30 tháng 11 năm 2019, ông Huỳnh Ngọc Trường một lần nữa bị
bắt trên xe buưt đến biên giới Campuchia tại Mộc Bài và bị thẩm vấn
trong mười hai giờ về các hoạt động bảo vệ tự do tôn giáo của giáo
dân và về hội nghị năm 2019 tại Bangkok trước đây (VNM 2 / 2020).
152. Vào ngày 13 tháng 7 năm 2020, Chính phủ đă trả lời chi tiết về
nguyên văn công hàm liên quan đến báo cáo này. Về bà Trương Thị Hà,
thông tin cho biết trong thời gian phải cách ly y tế bắt buộc, bà
Trương Thị Hà được đối xử như những người khác; các quyền của bà
được tôn trọng, như được theo dơi sức khỏe, giữ liên lạc với gia
đ́nh, đăng và chia sẻ thông tin cập nhật trên Facebook và được cung
cấp chỗ ở và ăn uống đầy đủ. Hiện tại, bà Trương Thị Hà đang tự do
và không phải là đối tượng bị tạm giữ, khởi tố h́nh sự. Vào ngày 19
tháng 6 năm 2020, Nhóm công tác về các vụ mất tích do cưỡng chế hoặc
không tự nguyện đă quyết định xem xét làm rơ vụ việc.
153. Liên quan đến vụ bà Đinh Thị Phương Thảo, công an Việt Nam nghi
ngờ bà đă tham gia các khóa huấn luyện do Việt Tân, một nhóm khủng
bố thành lập năm 1982 tại Thái Lan tổ chức. Năm 2019, khi trở về
Việt Nam, bà Đinh Thị Phương Thảo bị công an yêu cầu cung cấp thông
tin chi tiết về hoạt động của bà liên quan đến nhóm khủng bố Việt
Tân, chứ không phải v́ sự hợp tác của bà với LHQ, các đại diện và cơ
chế của tổ chức này. Chính quyền Việt Nam không rút lại hoặc tịch
thu hộ chiếu của bà.
154. Về các cá nhân tham dự hội nghị quốc tế thường niên năm 2019
tại Bangkok về tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng ở Đông Nam Á, Chính
phủ nêu rơ các cơ quan hữu quan không “đe dọa” hoặc “sách nhiễu” các
cá nhân v́ họ tham dự hội thảo hoặc hội nghị quốc tế. Họ nói thêm
rằng thông tin chỉ ra rằng “các thành viên của các cộng đồng tôn
giáo độc lập và những người bảo vệ nhân quyền” đă phải đối mặt với
các hành vi đe dọa và trả thù, dưới các h́nh thức đe dọa, quấy rối,
hạn chế đi lại, giám sát và hành động bạo lực trước và sau khi tham
dự quốc tế thường niên 2019 hội nghị ở Bangkok về tự do tôn giáo
hoặc tín ngưỡng, là sai sự thật.
[Trang nhà] [Về MLNQ] [Luật Nhân Quyềnn] [Tài liệu] [Tin nhân quyền] [Diễn đàn] [Tham gia] [Tải xuống] [Liên kết] |