Bộ Ngoại giao Mỹ: Việt Nam đang sử dụng công nghệ mới để theo dõi,
quấy rối công dân
RFA | 2021-03-31
Một trong những xu hướng nhân quyền mà Ngoại trưởng Mỹ Antony
Blinken nêu ra tại buổi công bố Báo
cáo thường niên về tình hình nhân quyền thế giới của Bộ
Ngoại giao Mỹ hôm 30/3 là việc các chính phủ độc tài đang sử dụng
những công nghệ mới để theo dõi, quấy rối công dân và truyền bá
những thông tin sai lệch trong nước và nước ngoài. Tình hình này
được phản ánh rõ nét trong phần trình bày về Việt Nam của báo cáo.
Theo dõi chặt chẽ người dân sử dụng internet
Báo cáo về tình hình thực hiện nhân quyền quốc gia lần thứ 45 của Bộ
Ngoại giao Mỹ nêu rõ, Chính phủ Việt Nam đang áp dụng một loại các
biện pháp hạn chế quyền tự do internet. Các biện pháp đó gồm kiểm
duyệt nội dung trực tuyến, ngăn chặn các website trong nước và nước
ngoài bị cho không phù hợp; hạn chế và làm gián đoạn quyền truy cập
vào internet, bắt giữ và áp đặt các bản án hình sự đối với những
người đăng tải những thông tin chỉ trích Chỉnh phủ hoặc bày tỏ quan
điểm khác biệt trên internet. Đặc biệt, báo cáo cũng chỉ ra rằng,
Chính phủ Việt Nam đang “dày công” kiểm soát thông tin cá nhân và
việc sử dụng internet hàng ngày của người dân.
“Chính phủ cấm truy cập trực tiếp vào internet thông qua các nhà
cung cấp dịch vụ nước ngoài và yêu cầu họ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật
và không gian làm việc cho các nhân viên an ninh để họ có thể giám
sát các hoạt động internet. Bộ Công an từ lâu đã yêu cầu các “đại lý
internet”, bao gồm cả các quán cà phê internet, đăng ký thông tin cá
nhân của khách hàng, lưu trữ hồ sơ các trang web mà khách hàng truy
cập và tham gia vào các cuộc điều tra của chính phủ về hoạt động
trực tuyến. Các quán cà phê internet tiếp tục cài đặt và sử dụng
phần mềm được chính phủ phê duyệt để theo dõi các hoạt động trực
tuyến của khách hàng” –
báo cáo viết.
Báo cáo cũng cho biết Chính phủ Việt Nam đã tiếp tục gây áp lực với
Facebook và Google, yêu cầu họ xóa các “tài khoản giả” và các
thông tin “độc hại” trong đó có các tài liệu chống Nhà nước.
“Vào tháng 10/2019, Bộ Thông tin và Truyền thông thông báo Google đã
gỡ bỏ gần 8.200 video clip, YouTube chặn 19 kênh YouTube, và
Facebook đã chặn gần 2.500 liên kết, 249 tài khoản giả mạo và 249
liên kết nói xấu Đảng Cộng sản Việt Nam và Chính phủ.” –
báo cáo cho biết và thêm rằng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã xây dựng hẳn
một đơn vị, có tên gọi là Lực lượng 47, để tìm kiếm những thông tin
sai lệch và hoạt động tuyên truyền chống phá Nhà nước.
Đối xử phi nhân tính với tù nhân chính trị
Một vi phạm nhân quyền nghiêm trọng khác được báo cáo chỉ ra đó là
tình trang đối xử phi nhân tính đối với tù chính trị, trong đó có
việc hạn chế khẩu phần ăn, cung cấp thức ăn bẩn hay đơn giản chỉ là
cố tình giam giữ tù nhân xa nhà.
“Khẩu phần ăn của tù nhân chính trị dường như hạn chế hơn so với
những người khác. Các cựu tù nhân chính trị cho biết họ chỉ nhận
được hai bát cơm nhỏ và rau hàng ngày và những thức ăn này thường
trộn với các vật lạ như côn trùng hoặc đá. Người thân của nhiều nhà
hoạt động bị cầm tù đã hoặc đang bị bệnh, cho biết, điều trị y tế là
không đầy đủ và dẫn đến các biến chứng sức khỏe lâu dài”-
báo cáo viết.
Báo cáo cũng đưa ra ví dụ về trường hợp người nhà của tù nhân lương
tâm Nguyễn Văn Đức Độ đã phải gửi đơn đến Trại giam Xuân Lộc, tỉnh
Đồng Nai cáo buộc rằng, những người bảo vệ nhà tù đã hành hung ông
Độ, bắt ông vào biệt giam, cho ông thức ăn trộn lẫn với chất thải
của người và yêu cầu trại giam chấm dứt tình trạng đối xử phi nhân
tính này.
“Chính quyền nhà tù cũng thường giam giữ tù nhân chính trị ở nơi xa
nhà, khiến cho gia đình họ khó thăm viếng và cũng không thường xuyên
thông báo cho người thân của họ khi chuyển họ đến một trại mới” – báo
cáo cho biết và đưa ví dụ vợ
ông Võ Thượng Trung khi đến thăm chồng tại một nhà tù ở tỉnh Đồng
Nai vào ngày 27/2/2020 thì mới biết ông Trung đã được chuyển đến
Trại giam Gia Trung, tỉnh Gia Lai, cách đó gần 540 km. Một ví dụ
khác là nhà hoạt động Nguyễn Tường Thụy vốn sinh sống và bị bắt tại
Hà Nội thì được chuyển đến Thành phố Hồ Chí Minh để giam giữ vào
tháng 5/2020.
Xét xử không công bằng
Theo báo cáo, tình trạng thiếu công bằng trong xét xử và sự
thiếu độc lập của cơ quan tư pháp, những rào cản đối với luật sư vẫn
là những vấn đề nghiêm trọng ở Việt Nam.
“Thẩm quyền của Đảng đặc biệt nổi bật trong các vụ án cấp cao khi
chính quyền buộc tội một người với tội tham nhũng, thách thức hoặc
gây tổn hại cho Đảng hoặc nhà nước, hoặc cả hai. Các luật sư bào
chữa thường xuyên phàn nàn rằng, trong nhiều trường hợp, có vẻ như
các thẩm phán đã quyết định tội danh trước khi phiên tòa diễn ra” –
báo cáo viết và cũng cho hay việc chính quyền gây áp lực đối với
luật sư, không cho họ bào chữa cho các nhà hoạt đông tôn giáo, dân
chủ hoặc trừng phạt họ vì các hoạt động này tiếp tục được ghi nhận.
“Tiếp tục có những báo cáo đáng tin cậy rằng chính quyền gây áp lực
buộc các luật sư bào chữa không bào chữa cho các nhà hoạt động tôn
giáo hoặc dân chủ và đặt câu hỏi về động cơ của họ để làm như vậy” –
báo cáo khẳng định đồng thời cho biết chính quyền cũng hạn chế, sách
nhiễu, bắt giữ và loại bỏ các luật sư nhân quyền đại diện cho các
nhà hoạt động chính trị mà điển hình là vụ việc kết tội luật
sư Trần Vũ Hải vợ ông vì tội chiếm đoạt thuế vì ông đề nghị được bào
chữa cho nhà hoạt động Trương Duy Nhất.
“Ví dụ là vụ Luật sư Trần Vũ Hải. Ngày 21/2, tòa phúc thẩm tại Khánh
Hòa giữ nguyên mức án tù đối với luật sư Trần Vũ Hải và vợ bị kết án
từ tháng 11/2019 đến 12 đến 15 tháng tù về tội ‘trốn thuế’. Những
cáo buộc đó được đưa ra vào tháng 7/2019 để Bộ Công an từ chối yêu
cầu bào chữa cho nhà hoạt động bị cầm tù Trương Duy Nhất của ông Hải.
Họ cũng cho phép công an khám xét văn phòng của ông Hải và tịch thu
các tài liệu nhạy cảm liên quan đến việc bảo vệ các nhà hoạt động
nhân quyền, trong đó có ông Trương Duy Nhất”- báo
cáo viết.
Đồng Tâm – hội tụ những bất thường về tố tụng
Vụ việc Đồng Tâm không chỉ được báo cáo đưa ra như một ví dụ về sự
đụng độ giữa người dân địa phương và chính quyền về vấn đề thu hồi
đất đai không thỏa đáng, dẫn đến bạo lực mà còn nhiều lần được đề
cập làm ví dụ về “những bất thường nghiêm trọng” trong quá trình xét
xử, tố tụng tại Việt Nam. Bất thường được nhìn thấy ở nhiều góc độ,
từ những thủ thuật tra tấn bị cáo đến việc ngăn cản người nhà và
luật sư bào chữa thực hiện những quyền hợp pháp của họ.
“Một trong những người dân làng Đồng Tâm bị bắt giam và sau đó được
thả sau cuộc đụng độ ngày 9/1/2020 cáo buộc rằng các thẩm vấn viên
của Bộ Công an đã tra tấn nhiều người trong số 29 bị cáo bằng nhiều
cách khác nhau, kể cả điện giật, dí thuốc lá làm cháy da ở nhiều
vùng trên cơ thể, trấn nước, và các phương pháp khác không để lại
dấu vết vật lý” –
báo cáo cho biết.
Cũng theo báo cáo, trong thời gian diễn ra phiên tòa sơ thẩm xét xử
29 người dân Đồng Tâm vào tháng 9/2020, các lực lượng an ninh đã
ngăn không cho người dân Đồng Tâm, người nhà của các bị cáo và các
nhà hoạt động nổi tiếng rời khỏi nhà của họ. Tại phiên tòa một số
quyền của bị cáo và luật sư đã không được bảo đảm. Ví dụ theo luật
pháp Việt Nam, bị cáo có quyền trao đổi với luật sư nếu họ đang bị
xét xử về tội hình sự có thể dẫn đến bản án 15 năm hoặc lâu hơn
nhưng các luật sư bào chữa tại phiên tòa xét xử vụ việc Đồng Tâm cho
biết “ban
đầu công an đã ngăn cản họ nói chuyện với thân chủ và chỉ cho phép
họ làm vậy sau nhiều lần yêu cầu và có đơn chính thức gửi đến tòa án.”
Và tình trạng chính quyền lạm dụng sử dụng các video clips để thao
túng phiên tòa cũng như cảm nhân của công chúng về nghi phạm và vụ
án trong các phiên tòa ở Việt Nam cũng được sử dụng tại phiên tòa xử
sơ thẩm 29 người dân Đồng Tâm.
“Trong
phiên tòa xét xử 29 người dân thôn Đồng Tâm vào tháng 9/2020, công
tố đã phát nhiều video clip trong đó các bị cáo tỏ ra thú nhận về
những tội danh đã gây ra cho họ. Luật sư tư vấn pháp lý cho các bị
cáo đã phản ánh trên mạng xã hội rằng video bóp méo các bị cáo –
những người đã bị ép phải thú nhận trên video” - báo cáo
cho biết.
[Trang nhà] [Về MLNQ] [Luật NQ] [Tài liệu] [Báo cáo NQ] [Giải NQVN ] [Diễn đàn] [Liên kết]
|