Vụ cơ sở Dóng Thánh Giu-Se ở Nha Trang bị cưởng chiếm: Đài Á Châu Tự Do phỏng vấn Linh Mục Lưu Minh Hoàng

 

 

RFA 21/10/2005

Bản ghi chép của điện báo Đối Thọai

 

Nghe trực tiếp phỏng vấn (Phần I)  

Nghe trực tiếp phỏng vấn (Phần II)

 

 

Giới Thiệu:

Ṭa giám mục địa phận Nha Trang và ḍng thánh Giuse vừa có thư khẩn báo kêu gọi mọi người và giới truyền thông khắp nơi giúp đỡ để lấy lại những phần đất mà giáo hội đă cho chính quyền địa phương cũng như một số cơ sở thương mại tạm dùng.

Chúng tôi đă liên hệ với linh mục Lưu Minh Hoàng, đại diện chính thức của ṭa giám mục địa phận Nha Trang và ḍng thánh Giuse.

Để t́m hiểu thêm chi tiết liên quan đến vấn đề, buổi nói chuyện do Nguyễn Khanh thực hiện từ Bangkok:

 

Nguyễn Khanh: Thưa linh mục, tại sao ṭa giám mục Nha Trang và ḍng thánh Giuse lại quyết định cho công bố Thư khẩn cấp giữa kỳ hẹn tiếp quản tu viện Giuse ở tại Nha Trang ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Để trả lời câu anh vừa hỏi th́ tôi có thể nói rộng ra một chút xíu để thấy được hoàn cảnh chung. Tất nhiên là ḍng thánh Giuse của chúng tôi ở tại Nha Trang. Trước thời gian 1975 trở về trước th́ con đường chúng tôi gọi là con đường Tỉnh lộ 4, lúc đó th́ chưa có hai con đường mà bây giờ chúng ta dùng là đường Vơ Thị Sáu và đường Phước Long. Bây giờ trong khu vực chúng tôi gọi là ḍng thánh Giuse, địa chỉ chính là 10 Vơ Thị Sáu, Nha Trang.

Năm 1975 về vấn đề nhà đất, bắt đầu vào khoảng năm 1977 th́ chúng tôi có thể nói được rằng như một h́nh ảnh con cá trên thớt. Con cá trên thớt th́ tất nhiên mỗi người có thể chặt khúc này, khúc kia tùy nghi xử dụng của ḿnh. Nói chung ra cơ sở mà bây giờ chúng ta gọi cho dễ là 10 Vơ Thị Sáu, Nha Trang.

Lúc đó chúng tôi có 4 đơn vị xử dụng, tôi xin nhắc lại là xử dụng chớ không có mua bán hay cũng không có hiến nhượng, không có ǵ cả, chỉ là xử dụng. Trong 4 đơn vị xử dụng đó, trong bản giải tŕnh và trong khi tŕnh bày với ban thanh tra Bộ tài nguyên môi trường và cùng các quan chức của ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Ḥa, th́ tôi nói rơ là 10 Vơ Thị Sáu Nha Trang được chia ra làm 4 đơn vị xử dụng. Trong đó có cả đơn vị chính là ḍng thánh Giuse.

Trong 4 đơn vị đó, có thể gọi là cơ quan nhà nước. Thứ nhất là có trường phổ thông cấp I, Cấp II, Phước Hải mà ngày nay gọi là trường phổ thông cơ sở Vơ Thị Sáu được xử dụng một phần đất diện tích chính xác là khoảng 5,500 m2 và nhà mà chúng tôi cho mượn không phải là một cái trường mà là một cơ sở của ḍng thánh Giuse đă được thiết lập từ năm 1955 để dạy cho các đệ tử và sau này chúng tôi có cho thêm một số ít các em học sinh ở ngoài, nhất là giáo dân xung quanh.

Khi tôi viết biên bản giữa ty giáo dục Khánh Ḥa và ḍng Giuse th́ tôi ghi rằng chúng tôi đồng ư cho ty giáo dục Khánh Ḥa mượn 5 năm để giải quyết vấn đề trường lớp lúc ban đầu. Nhưng sau 5 năm th́ chúng tôi xin thu hồi lại, bởi v́ đây là một cơ sở ḍng thánh Giuse và có thể nói được như là một chứng tích lịch sử, hay cái nôi của ḍng thánh Giuse. Do đó mà chúng tôi không thể hiến, không thể nhường ǵ cả. Chỉ là cho mượn 5 năm có biên bản rơ ràng.

Phần thứ hai, tức là xí nghiệp quốc doanh đánh cá Phú Khánh, hồi đó là tỉnh Phú Khánh và cơ quan mượn là xí nghiệp quốc doanh đánh cá, th́ họ xin tôi nhường một số pḥng để họ có thể làm văn pḥng hậu cần để họ đi đánh cá ngoài biển về th́ có văn pḥng để họ tiếp xúc với những người mua cá.

Do đó mà chúng tôi tạm cho mượn và có bản thỏa thuận kư ngày 28/6/1977. Cho nên đây chỉ là bản thỏa thuận giữa hai bên cùng nhau có lợi thôi. Tôi cho họ mượn một số pḥng để làm văn pḥng c̣n họ th́ giúp đỡ tôi chẳng hạn ví dụ lúc đó rất là khó khăn, mỗi tháng được 200 kư điện hay là một số những quyền lợi nho nhỏ giữa hai bên. Do đó chỉ là cho mượn với bản thỏa thuận.

 Thứ ba là công ty hải sản Phú Khánh th́ xin chúng tôi cho thuê một cơ sở chế biến hải sản của tu viện, bởi v́ lúc đó th́ chúng tôi đang chế biến nước mắm bán đi các nơi, và nhà ḍng cũng nhờ đó mà sống. Bán cả lên Buôn Mê Thuộc, Đà Lạt hay nhiều nơi khác nữa.

Đồng thời chúng tôi cũng có một số đất c̣n lại th́ chúng tôi trồng hoa màu phụ, trồng củ ḿ, đậu phộng, bắp v.v... Họ mượn một phần khoảng 2 hécta thuộc 18,000 m2 có bản thỏa thuận gọi là "biên bản thỏa thuận giữa hai bên". Trong biên bản đó họ chịu bồi thường cho ḿnh cứ 1 m2 là hai hào, cho dù có nhà, có cơ sở chế biến nhưng họ tổng quát là đo diện tích cứ 1 m2 là hai hào. Lúc đó th́ chừng khoảng 400 đồng hồi mới giải phóng th́ nó c̣n chút giá trị nhưng sau này thời gian có chuyện lạm phát phi mă về đồng tiền VN lúc đó cho nên tôi thấy 400 đồng không mua được ǵ cả mà chúng tôi phải từ Cửa Bé lên Thanh Hải để lănh số tiền đó. Cho nên sau này tôi nói có bao nhiêu đồng mà đi tốn xăng và tốn công thôi th́ bây giờ tôi cho tạm mượn đi rồi dàn xếp trả gấp lại cho chúng tôi.

Đó là cơ quan thứ ba tức là công ty hải sản Phú Khánh. C̣n phần c̣n lại là ḍng thánh Giuse, tu viện ḍng Giuse xử dụng.

Bửa trước trong phần tŕnh bày với bộ Tài nguyên môi trường và với các giới chức của tỉnh Phú Khánh th́ tôi nói rơ, tôi không có hiến, tôi không có cho, tôi không có ǵ cả, chỉ là cho mượn xử dụng rồi thời gian sau trả lại. Nhưng các quan chức th́ cứ nói rằng lúc đó h́nh như là tôi cho không th́ tôi nói là không có vấn đề đó, có hiệp đồng đàng hoàng, có biên bản đàng hoàng. Do đó bây giờ trên phương diện nhà đất trong hoàn cảnh bây giờ th́ có những nhu cầu ngày trước chúng tôi xin nhưng nhà nước không cho làm th́ bây giờ trong thời gian này có thể làm được. Do đó mà tôi xin thu hồi lại, tiếp quản lại 3 cơ sở tôi cho các cơ quan nhà nước mượn.

Trước hết là trường Vơ Thị Sáu, gọi là trường nhưng thật sự là nhà ở của chúng tôi,có một số pḥng. Bây giờ lâu rồi, 30 năm rồi. Tôi cho mượn 5 năm nhưng 30 năm người ta chưa trả. Bây giờ đến lúc phải làm lại chứ nó xuống cấp rồi cho nên không thể học ở đó được. Do đó mà họ muốn xây lại trường mới. Họ đ̣i đập phá và xây trường mới, chúng tôi hoàn toàn phản đối. Bởi v́ đó là cơ sở, cái nôi, chứng tích lịch sử của ḍng, tôi không thể để cho đập phá được mà chúng tôi đ̣i lại.

Thứ hai là xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản. Sỡ dĩ có tên khác thay v́ tên xí nghiệp quốc doanh đánh cá Phú Khánh th́ năm 1989 khi chia tỉnh th́ Phú Khánh không c̣n nữa, xí nghiệp quốc doanh đánh cá không c̣n nữa cho nên chúng tôi đ̣i lại phần chúng tôi đă cho mượn ghi trong bản thỏa thuận.

Lúc đó tỉnh Phú Khánh, lúc tranh tối tranh sáng th́ họ vào chiếm và lập lên một xí nghiệp khác gọi là xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản bây giờ. Không phải họ chỉ lấy pḥng mà lấy cả đất đai để họ xây các cơ sở chế biến đông lạnh, phơi cá khô, phơi đủ thứ gây ô nhiễm rất lớn.

Cho nên tới lúc này th́ chúng tôi xin đ̣i lại để làm trước hết là các nhà học để cho các thầy, các tu sinh học, chứ bây giờ chúng tôi không có nhà cho nên gởi cả vào Sài G̣n mà phải thuê nhà tốn kém. Trong khi đó nhà cửa ḿnh ngoài này th́ ḿnh không xử dụng được. Cho nên chúng tôi xin tiếp quản xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản để làm trường dạy cho các tu sinh, cho các tu sĩ. Chúng tôi cũng cần có mặt bằng để xây một nhà thờ bởi thật sự ḍng thánh Giuse chúng tôi chưa có nhà thờ. Mỗi một khi có lễ lớn th́ chúng tôi phải ra giáo xứ Thánh (Giá?) bên cạnh mượn nhà thờ, trong nhà th́ không có, nếu như có quan khách hay lễ lạc như lễ khấn, lễ phong chức linh mục th́ chúng tôi phải đi mượn nhà thờ giáo xứ.

Do đó mà chúng tôi xin đ̣i lại phần đất của xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản để xây nhà thờ cho ḍng.

Hơn nữa chúng tôi thấy rằng làm kinh tế th́ bây giờ nhà nước không thể lấy đất đai của giáo hội nói chung và lấy tu viện nói riêng để làm cơ sở kinh tế. Đó là điều không có hợp lư và không công bằng. Không thích hợp với nhân quyền, tự do tôn giáo mà nhà nước đang chủ trương hô hào hôm nay.

Thứ ba nữa là 16 Phước Long, chúng tôi cũng đ̣i tiếp quản lại để làm bệnh viện lớn, bệnh viện từ thiện theo kế hoạch xóa đói giảm nghèo, như anh biết đó.


Phần II

2005/10/22 06:30

Thưa quư thính giả, mới đây ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do chúng tôi nhận được thư khẩn báo của ṭa giám mục địa phận Nha Trang và ḍng thánh Giuse kêu gọi mọi người cùng giới truyền thông khắp nơi giúp đỡ để lấy lại những phần đất mà giáo hội cho chính quyền địa phương cũng như một số cơ sở thương mại tạm dùng.

Chúng tôi đă liên hệ với linh mục Lưu Minh Hoàng, đại diện chính thức của ṭa giám mục địa phận Nha Trang và ḍng thánh Giuse.

Để t́m hiểu thêm chi tiết liên quan đến vấn đề, trong chương tŕnh sáng nay chúng tôi xin gởi đến quư vị phần 2 của buổi nói chuyện của Nguyễn Khanh của đài chúng tôi với linh mục Lưu Minh Hoàng.

Trong cuộc nói chuyện này, linh mục Lưu Minh Hoàng bày tỏ nỗi lo của ông khi nói rằng xáo trộn có thể xảy ra nếu đất đai của nhà ḍng và của ṭa giám mục không được trả lại đúng ngày 31/10/2005 tới đây:

Nguyễn Khanh:  H́nh như đây không phải là lần đầu tiên ṭa giám mục địa phận Nha Trang cũng như ḍng thánh Giuse lên tiếng báo động về vấn đề này phải không ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Trước đây th́ tôi có một cái đơn khẩn cấp đ̣i trả tu viện gịng thánh Giuse tại 10 Vơ Thị Sáu, Nha Trang trước khi xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản muốn đem ra cổ phần hóa. Đơn đó là ngày 21/9/2005. Nhưng tôi hẹn 31/10/2005 là gia hạn chót để họ có thể di chuyển đi nơi khác và trả lại cho chúng tôi.

Nguyễn Khanh:  Chúng tôi xin phép được ngắt lời linh mục ở đây. Thời hạn 31/10 chưa đến...

LM Lưu Minh Hoàng: Nhưng bây giờ giữa chừng nay, bữa 12/10 th́ chúng tôi thấy họ chưa rụch rịch ǵ cả. Họ hứa sẽ di dời, tháo gỡ nhưng không có di dời tháo gỡ ǵ cả. Họ vẫn cứ sản xuất như b́nh thường. Do đó mà chúng tôi phải ra một Thư khẩn cấp giữa kỳ hẹn, tức là từ 12/10/2005 cho đến 31/10/2005. Trong thời gian này họ phải giải quyết. Và tôi có nói mạnh rằng đây là giọt nước cuối làm tràn ly mà xí nghiệp vẫn cứ b́nh chân như vại th́ chúng tôi không thể chấp nhận được.

Và chúng tôi có nói nhà nước, chính quyền rằng cơ sở 10 Vơ Thị Sáu hoàn toàn không ở trong chế độ bị cải tạo hay ǵ cả, đây là hoàn toàn của nhà ḍng chủ quyền. Bởi v́ nhà ḍng Giuse th́ không có chuyện ǵ để mà bị cải tạo cả. Bởi v́ khi cách mạng đến th́ chúng tôi vẫn có linh mục, tu sĩ, đệ tử ở. Do đó nhà cửa th́ có người ở, đất đai hay cơ sở th́ có người làm ăn cho nên không có vấn đề để nhà nước cải tạo. Tỉnh Khánh Ḥa đă công bố rằng ḍng thánh Giuse không ở trong diện cải tạo. Hoàn ṭan nếu có vấn đề ǵ th́ là vấn đề dân sự.

Do đó mà bây giờ họ bảo tôi đưa vấn đề tranh chấp giữa nhà ḍng với xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản hoàn toàn có tính cách dân sự. Thẩm quyền của nhà nước, thẩm quyền của ủy ban nhân dân tỉnh không thể giải quyết được.

Nguyễn Khanh:  Vấn đề có được  giải quyết bằng luật pháp hay không ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Tôi đă đưa vấn đề này ra và ṭa án nhân dân tỉnh Khánh Ḥa đă xử. Đă có hai cuộc xử ḥa giải. Cuộc xử ḥa giải thứ hai là ḥa giải thành ngày 6/8/1999 bên bị, tức là bên xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản đồng ư hoàn toàn là hoàn trả toàn bộ chủ quyền Giuse 10 Vơ Thị Sáu trở lại cho ḍng thánh Giuse và cho ṭa giám mục.

Về phương diện dân sự, tỉnh bảo chúng tôi đưa ra ṭa và đă xử và đă ḥa giải thành. Tôi nghĩ vấn đề như vậy là tốt rồi. Tức nhiên chỉ c̣n có cái là xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản chuyển đi rồi trả nhà đất cho chúng tôi, trả tu viện lại cho chúng tôi.

Nguyễn Khanh:  Linh mục vừa mới nói rằng là đă xử về dân sự, cuộc ḥa giải đă diễn ra trước mặt ṭa và phía bên bị họ đă đồng ư là đến ngày 31/10 họ sẽ trả lại nhà đất, trả lại tu viện cho ṭa giám mục cũng như cho ḍng thánh Giuse. Như vậy th́ chỉ c̣n chừng độ khoảng mươi ngày nữa, tại sao ṭa giám mục và ḍng thánh Giuse không thể chờ đợi được ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Nhưng điều trớ trêu là sau khi có ḥa giải thành đó th́ bên xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản họ nuốt lời hứa và họ không chịu trả. Họ vẫn tiếp tục kinh doanh như thường và gần đây th́ họ tiết lộ cho chúng tôi biết họ phải nạp tiền cho tỉnh. Chẳng hạn năm 2004 th́ họ nạp cho ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Ḥa 126 triệu/năm. Như vậy có nghĩa là từ ngày 6/8/1999 cho đến bây giờ họ nạp tiền cho ủy ban để rồi họ ở lại sản xuất, họ không giữ lời hứa trả lại ḍng thánh Giuse, do đó mà tôi có dùng một chữ mạnh là xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản đă dùng thủ đoạn nạp tiền để được ở lại sản xuất và tiền đó tôi cho là tiền măi lộ, có nghĩa là tiền mua đường. Cũng như những người họ làm điều sai họ không có đường đi, họ cho tiền những người canh đường họ cho đi. Đó là một thứ tiền gọi là tiền măi lộ từ 1999 cho đến bây giờ. Mỗi năm họ nạp cho ủy ban nhân dân tỉnh trên 100 triệu đồng, nhưng 2004 là 126 triệu.

Chúng tôi thấy rằng điều này không hợp lư, không công bằng và họ cứ ù ĺ, họ giữ cơ sở tu viện để làm ăn sản xuất kinh doanh. Do đó mà chúng tôi thấy nó đi ngược lại với công b́nh xă hội, nó đi ngược lại nhân quyền, tự do tôn giáo thật sự, do đó mà tôi phải cấp tốc đưa đơn khiếu nại khẩn cấp này báo cho họ để họ thi hành điều mà ṭa án đă xử.

Nguyễn Khanh:  Ṭa án th́ đă xử nhưng linh mục cũng vừa mới nói rằng họ vẫn nộp tiền cho bên tỉnh, được bao che như vậy họ không rời khỏi địa điểm hiện nay. Lúc đó th́ ở bên ṭa giám mục và ḍng thánh Giuse phải quyết định như thế nào ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Trước hết là dân chúng, dân chúng ở đây họ rất bức xúc, nhất là giáo dân. Ḍng thánh Giuse ở giữa hai giáo xứ lân cận mà chúng tôi phụ trách đó là giáo xứ Thánh Gia và giáo xứ (Chiết?) Tâm. Một bên thuộc về phường Phước Long, một bên thuộc về phường Vĩnh Nguyên. Dân chúng họ cũng rất thân quen với nhà ḍng từ khi nhà ḍng lập cơ sở đầu tiên năm 1955. Họ gắn bó cho nên họ thấy đó là một điều bất công, cho nên họ đứng ra họ tranh đấu và đă có 2 cuộc tranh đấu trước đây như anh biết đó là 15/8. Lễ Đức Mẹ lên Trời th́ có cuộc tranh đấu để yêu cầu nhà nước phải tuân thủ về vấn đề nhân quyền, vấn đề tự do tôn giáo, và không để nhà trường đập phá tu viện tại 10 Vơ Thị Sáu ngày 15 tháng 8.

Tiếp theo, ngày 30/8 khi công ty Cổ phần Đông Dương trúng thầu lấy đất đó để họ kinh doanh địa ốc, chúng tôi yêu cầu không được xây dựng trong đất đang bị tranh chấp. Nhưng tỉnh lại đỡ đầu bởi v́ chính những người trong công ty Cổ phần Đông Dương họ nói tỉnh bảo cứ làm, có chuyện ǵ tỉnh chịu. Do đó mà dân chúng họ bức xúc, không chịu được cho nên họ đă tranh đấu, căng biểu ngữ, họ đă đảo phản đối. Từ đó th́ bên công ty họ không dám tiến hành, họ đă dừng lại cho măi đến hôm nay.

Tôi nghe h́nh như là bên ông chủ tịch của tập đoàn công ty Cổ phần Đông Dương xin rút lui, họ xin thanh lư hợp đồng với tỉnh bởi v́ tỉnh đă lấy đất của giáo hội giao cho họ mà họ không biết.

Nguyễn Khanh:  C̣n một khu đất nữa của ṭa giám mục và của nhà ḍng th́ đang được giải quyết như thế nào ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Vấn đề 16 Phước Long th́ chúng tôi đă nói từ lâu là chúng tôi đă có một chương tŕnh làm bệnh viện từ thiện theo chương tŕnh xóa đói giảm nghèo cho các phường xung quanh đây là phường biển nên dân nghèo, không có một bệnh viện nào cả, nhiều khi họ cấp cứu lên Nha Trang th́ không kịp. Chúng tôi tự nguyện, với sự giúp đỡ của nhiều mạnh thường quân th́ chúng tôi có thể làm một bệnh viện lớn gồm có cả Đông, Tây, Y và Dược nữa. Cho nên đó là vấn đề mà dân họ rất nức ḷng. Do đó khi thấy tỉnh đưa đất để kinh doanh địa ốc th́ họ  rất là bất b́nh và ngay cả những người không công giáo,những ngườI lương, những người dân biển họ cũng tranh đấu xin để đất để làm bệnh viện từ thiện xóa đói giảm nghèo chứ không phải xây cao ốc để cho những người giàu họ hưởng. Thật sự dân ở đây không hưởng được. Bởi v́ mỗi căn hộ tối thiểu phải trên dưới 300 triệu, th́ dân nghèo làm sao có thể mua 300  triệu để có một căn hộ ở trong khu chung cư đó được. Do đó họ rất đồng t́nh với chúng tôi. Tranh đấu tỉnh trả lại đất để chúng tôi xây bệnh viện từ thiện xóa đói giảm nghèo.

Nguyễn Khanh:  Theo dự đoán của linh mục th́ mọi chuyện có êm xuôi hay không ạ?

LM Lưu Minh Hoàng: Chắc là không có thể không trắc trở được bởi v́ họ không dời đi th́ tất nhiên dân chúng họ phải có thái độ thôi. Và tôi cũng nói rằng đây là một cuộc trắc nghiệm nhỏ để nói lên rằng xă hội Việt Nam có công bằng, có dân chủ, có nhân quyền và có tự do tôn giáo thật sự hay không?

Xin xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản trả lời và xin chính quyền ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Ḥa trả lời cho chúng tôi.

C̣n chuyện bức xúc của dân th́ đó là chuyện của dân. Tôi không có hô hào họ biểu t́nh hay làm ǵ cả, nhưng nếu họ bức xúc th́ làm sao chặn được bức xúc của quần chúng. Chúng tôi rất sợ, tôi nghĩ rằng ngày 31/10/2005 xí nghiệp khai thác dịch vụ thủy sản và tỉnh Khánh Ḥa dàn xếp thế nào để không xảy ra những điều mà không ai mong muốn cả. Nhất là trong thời gian dầu sôi lửa bỏng này tại đất nước Việt Nam.

Nguyễn Khanh:  Xin được cám ơn linh mục rất nhiều

 

Trở lại trang chính


Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam

[Trang nhà] [Về MLNQ] [Luật Nhân Quyềnn] [Tài liệu] [Tin nhân quyền] [Diễn đàn] [Tham gia] [Tải xuống] [Liên kết]