|
Việt Nam Giam Giữ Tùy Tiện Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến: Ý Kiến của Nhóm Công Tác về Giam Giữ Tùy Tiện của Hội Đồng Nhân Quyền LHQ
Bản Tin của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam Little Saigon (25-12-2025) - Nhóm Công tác về Giam giữ Tùy tiện (Working Group on Arbitrary Detention – WGAD) của Liên Hiệp Quốc, trong kỳ họp lần thứ 103 từ ngày 25 đến 29 tháng 8 năm 2025, đã thông qua 16 báo cáo về việc một số chính quyền trên thế giới bắt giam công dân của họ một cách tùy tiện, trong đó có 2 trường hợp liên hệ đến chính quyền cộng sản Việt Nam: hai tù nhân chính trị Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến. Hồ sơ Phan Tất Thành do Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, thay mặt gia đình, đệ nạp ngày 11-10-2024. Hồ sơ Nguyễn Chí Tuyến do Tổ chức Hunan Rights Foundation, hợp tác với Người Bảo vệ Nhân quyền và Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, thay mặt gia đình, đệ nạp vào ngày 27-12-2024. Theo thủ tục làm việc của WGAD, sau khi cứu xét tình tiết vụ việc và căn bản pháp lý của việc giam giữ, WGAD gởi những chứng cớ của vụ việc đến chính quyền liên hệ yêu cầu giải thích. Chính quyền đó có thời hạn 60 ngày để giải thích. Trong trường hợp cần thêm thời gian để trả lời, chính quyền liên hệ có thể xin triển hạn 1 tháng. Sau thời hạn đã được quy định mà chính quyền liên hệ không trả lời, WGAD sẽ căn cứ vào hồ sơ đệ nạp để đưa ra ý kiến. Ý kiến này, cùng với các khuyến nghị của WGAD, sẽ được gửi đến chính quyền liên hệ. Đơn vị đứng ra khiếu nại cũng nhận được bản ý hiến này 48 giờ sau đó. Các ý kiến được đưa ra sẽ được trình lên Hội đồng Nhân quyền trong báo cáo thường niên của Nhóm Công tác. Trong cả hai trường hợp Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến, chính quyền Việt Nam đã không trả lời yêu cầu giải thích và cũng không xin gia hạn để giải thích. Vì vậy WGAD đã thông qua việc công bố ý kiến liên hệ đến trường hợp Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến trong kỳ họp lần thứ 103. Hai bản ý kiến này hiện được đăng trên trang web của WGAD Trong cả hai trường hợp, sau khi nghiên cứu các dữ kiện của khiếu nại và tham chiếu các quy định của Luật quốc tế nhân quyền, WGAD đã đi đến kết luận: - Việc tước quyền tự do của Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến không có cơ sở pháp lý và do đó là tùy tiện theo loại I (Bị tước đoạt quyền tự do mà không có bất kỳ căn cứ pháp lý nào được viện dẫn.) - Việc giam giữ Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến là do những người này thực hiện quyền tự do ngôn luận và bày tỏ ý kiến, trái với điều 19 của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và điều 19 của Công ước Quốc tế về Những quyền Dân sự và Chính trị. - Chính quyền Việt Nam đã có nhiều hành vi vi phạm quyền được xét xử công bằng và quyền được xét xử hợp pháp một cách nghiêm trọng đến mức khiến việc tước đoạt quyền tự do của Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến mang tính chất tùy tiện thuộc loại III (Quyền được xét xử bởi một tòa án công bằng và đúng thủ tục.) - Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến đã bị tước quyền tự do vì lý do phân biệt đối xử, dựa trên quan điểm chính trị và tư cách là người bảo vệ nhân quyền của họ. Việc tước quyền tự do của họ đã vi phạm Điều 2 và Điều 7 của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và Điều 2(1) và Điều 26 của Công ước Quốc tế về Những quyền Dân sự và Chính trị, và là hành vi tùy tiện theo loại V (Bị đối xử bất công vì quan điểm chính trị.) Vì thế WGAD chuyển vụ việc này đến Báo cáo viên Đặc biệt về tình hình của những người bảo vệ nhân quyền. Trong phần kết luận của hai Bản ý kiến trên, WGAD cũng ghi nhận trong lịch sử 34 năm làm việc của họ, họ đã phát hiện Việt Nam vi phạm các nghĩa vụ quốc tế về nhân quyền trong nhiều trường hợp tương tự, nghĩa là theo mô hình bắt giữ không tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, giam giữ kéo dài chờ xét xử mà không được tiếp cận với việc xem xét lại tư pháp, bị từ chối hoặc hạn chế tiếp cận với cố vấn pháp lý, giam giữ biệt lập, bị truy tố theo các tội hình sự mơ hồ vì thực hiện các quyền con người một cách hòa bình, một phiên tòa kín ngắn ngủi không tuân thủ đúng thủ tục tố tụng, tuyên án không tương xứng và bị từ chối tiếp cận với thế giới bên ngoài. Nhóm Công tác yêu cầu Chính phủ Việt Nam thực hiện các bước cần thiết để khắc phục tình trạng của hai ông Thành và Tuyến ngay lập tức và điều chỉnh hiện trạng cho phù hợp với các chuẩn mực quốc tế có liên quan, bao gồm các chuẩn mực được nêu trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị. Các bước đó bao gồm: - Trả tự do ngay lập tức cho Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến và bồi thường thỏa đáng những thiệt hại gây ra cho hai ông. - Chính quyền VN phải có một cuộc điều tra đầy đủ và độc lập về các tình tiết liên quan đến việc tước đoạt quyền tự do tùy tiện của ông hai ông Thành và Tuyến, và có những biện pháp thích đáng đối với những người chịu trách nhiệm về việc vi phạm các quyền của hai ông. - Chính quyền VN phải dịch, xuất bản và phổ biến ý kiến này thông qua tất cả các phương tiện có sẵn và càng rộng rãi càng tốt. Theo thông báo ngày 14-11-2025 của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, hai tù nhân chính trị Phan Tất Thành và Nguyễn Chí Tuyến, cùng với tù nhân chính trị Nguyễn Thị Ngọc Hạnh đã được bầu chọn để nhận Giải Nhân quyền Việt Nam năm 2025. Buổi lễ trao giải sẽ được tổ vào ngày 7-12-2025, nhân Ngày Quốc tế Nhân quyền lần thứ 77, tại Montréal, Canada.
[Trang nhà] [Về MLNQ] [Luật NQ] [Tài liệu] [Báo cáo NQ] [Giải NQVN ] [Diễn đàn] [Liên kết]
|